A Enquisa de Poboación Activa (EPA) publicada hoxe polo Instituto Nacional de Estatística, correspondente ao primeiro trimestre de 2022, acusa o efecto da alza na inflación e a crise de subministracións, agravado pola guerra en Ucraína, sobre o mercado laboral español durante o devandito período.

No que respecta ao emprego, a ocupación cae en 100.200 persoas en relación co cuarto trimestre de 2021, o que supón unha caída do 0,5% durante o primeiros tres meses do ano. Con todo, en termos interanuais, a comparativa co primeiro trimestre de 2021 evidencia un incremento do 4,6% (878.200 ocupados máis).

Analizando as condicións de contratación dos asalariados en particular, durante o primeiro trimestre do ano crece a contratación indefinida en tanto que se reduce a temporal (os asalariados con contrato indefinido increméntanse en 164.100, mentres que a contratación temporal redúcese en 209.800 persoas). Con iso, a taxa de temporalidade diminúe 1,17 puntos, do 25,3% ao 24,2%.

En canto ao desemprego, o número de persoas en paro, despois de dous trimestres consecutivos de descenso, volve crecer, rexistrando unha subida do 2,3% con respecto ao cuarto trimestre de 2021. Ao realizar a comparativa interanual, co mesmo período do ano anterior, o número de persoas en situación de desemprego experimenta unha caída do 13,1%. Con iso, a taxa de paro sitúase no 13,7% da poboación activa, lixeiramente superior ao 13,3% rexistrado durante o último trimestre de 2021 e 2,3 puntos por baixo da taxa de paro observada hai 12 meses. Pola súa banda, o desemprego xuvenil continúa elevado, marcando unha tendencia de suave descenso para situarse no 30,2% (30,7% no cuarto trimestre de 2021).

O número de activos da economía española incrementouse en 398.700 persoas desde comezos de 2021 (variación interanual do 1,7%), mentres que os inactivos caeron en 264.500 persoas (variación interanual do -1,6%), o que podería interpretarse como unha mellora da confianza da poboación na recuperación económica e, por tanto, nas posibilidades de conseguir un posto de traballo.

Con respecto á situación das familias, a cifra de fogares con todos os seus membros activos en paro reverte a traxectoria descendente iniciada no segundo trimestre de 2021, rexistrando unha subida de 29.000 fogares en relación co trimestre anterior, ata situarse en 1.052.900 unidades. En termos interanuais, este grupo de familias redúcese nun 14,1% (173.300 fogares menos). Deste xeito, mantense nunha terceira parte (33,3%) a proporción de fogares españois nos que non hai ningún activo ou todos están en situación de desemprego (33,1% no trimestre anterior).

Por último, cabe destacar que, a diferenza dos resultados do trimestre anterior, cae o número de traballadores por conta propia, con respecto ao último cuarto do exercicio de 2021 (-1,7%), en tanto que en termos interanuais experimenta un incremento (2,0%).

Perspectivas

Os datos do mercado laboral evidencian os efectos conxunturais das tensións inflacionistas, agravadas pola guerra en Ucraína. O conflito bélico ha suposto un cambio no panorama económico mundial e nacional, que loxicamente afectou as perspectivas de crecemento que se albiscaban para resolver a crise provocada polo coronavirus.

Iso tamén se reflicte nas últimas previsións para 2022 da Cámara de Comercio de España de marzo deste ano, que recortan o incremento estimado do emprego alcanzado na súa anterior previsión, de modo que se espera que a ocupación aumente un 3,2% (en lugar do 4,9% proxectado inicialmente).

Neste contexto, e ante a incerteza asociada á evolución da guerra, resulta indispensable continuar con máis ímpeto aínda o proceso de transformación da nosa economía iniciado para deixar atrás a crise sanitaria, continuar coas reformas estruturais que xa estaban pendentes antes do estalido da pandemia, pero que na actualidade cobran aínda máis relevancia. Para iso, España conta coa inestimable oportunidade que representan os fondos Next Generation EU.

Resulta, por tanto, indispensable que o noso mercado laboral siga sendo prioritario para a política económica nacional, de modo que a conxuntura actual sirva de impulso para avanzar e materializar as reformas estruturais necesarias. Debe consolidarse o camiño iniciado cara á creación de máis e mellor emprego, nun mercado de traballo forte e estable que garanta a inclusión de todos os perfís poboacionais e estimule o emprendemento.

Para iso, continúa sendo prioritario acometer a revisión e consecuente modernización das políticas activas de emprego, a redución da burocracia e os custos vinculados ao proceso de contratación laboral, e ofrecer unha formación para a inserción laboral que, de maneira compasada, aborde as novas e futuras necesidades do mercado.

E neste contexto, o papel das empresas é crucial, como impulsoras da actividade produtiva, eixo vertebrador das medidas económicas e creadoras de riqueza e emprego. Por iso, garantir e axilizar o seu acceso aos fondos europeos dispoñibles, co foco posto nas pemes, é unha tarefa ineludible para o impulso desta transformación.

Finalmente, sinalar que a consecución destes obxectivos require indefectiblemente dun consenso, dun Pacto de Estado entre as forzas políticas e sociais que lideran o noso país, que permita aproveitar ao máximo o potencial do noso tecido produtivo e a oportunidade de transformación que nos brindan os fondos Next Generation EU.